Dzisiaj Plac Bankowy jest centrum miasta z zabudowaniami ratusza oraz górującym nad okolicą Błękitnym Wieżowcem. Nie każdy wie, że przed wojną teren ten wyglądał zupełnie inaczej a jego najważniejszym punktem była Wielka Synagoga na Tłomackiem.
Source: sztetl.org.pl via Isabella on Pinterest
Wielka Synagoga była największą synagogą w Warszawie tuż przed wojną. Znajdowała się przy ulicy Tłomackie 7 (dzisiejszy Plac Bankowy). Stanowiła jedną z najwspanialszych i najbardziej okazałych budowli zbudowanych w stolicy w XIX wieku. Uroczyste otwarcie miało miejsce 26 września 1878 roku, w żydowski Nowy Rok. Budowę nowej synagogi, zdolnej pomieścić wszystkich wiernych, ufundowali zamożni Żydzi. Wybór lokalizacji nie był łatwy i wywołał sporo kontrowersji – ostatecznie wykupiono dwie siedemnastowieczne kamienice, które następnie wyburzono. Powstała synagoga była ogromna, mogła pomieścić 220 osób. W środku była też biblioteka z bardzo cennym księgozbiorem. Chociaż z zewnątrz Wielka Synagoga nie wszystkim się podobała, jej wyposażenie budziło powszechny zachwyt.
Kres Wielkiej Synagogi nadszedł wraz z II wojną światową. Po utworzeniu getta warszawskiego w 1940 r. znalazła się w jego obrębie. Hitlerowcy od razu zaczęli systematycznie niszczyć budynek, który już w połowie 1941 r. był w ogromnym stopniu zdewastowany. Pod koniec maja władze niemieckie zezwoliły jednak na otwarcie trzech synagog, w tym tej na Tłomackiem. Zaczęto zbierać fundusze na remont. Działała do 30 marca 1942 r., po zmniejszeniu getta – będąc już poza jego granicami – służyła hitlerowcom za magazyn mienia zrabowanego Żydom. Po stłumieniu powstania w getcie Wielka Synagoga została niejako za karę wysadzona w powietrze.
Dzisiaj w miejscu gdzie stała Wielka Synagoga wznosi się Blue Tower Plaza, powszechnie znany jako Błękitny Wieżowiec. Jego budowę rozpoczęto już w 1976 r. ale na dekadę wstrzymano by ostatecznie zakończyć prace w 1991 r. Potocznie wieżowiec nazywany bywa wieżowcem Peugeota, od nazwy najlepiej znanego najemcy – jego logo widnieje na samym szczycie.
